.
Podział zwn kształt:
- karpiówka podwójna;
- holenderka (esówka);
- rzymska;
- mnich i mniszka;
- płaska;
- betonowa;
karpiówka podwójna holenderka (esówka) rzymska
mnich i mniszka płaska betonowa
Ad karpiówka:
powierzchnia może być gładka lub żłobkowana
(+)najbardziej plastyczna z dachówek-nadaje się do krycia wolich oczek, dachów o skomplikowanej konstrukcji a nawet koszy, bez konieczności wykonywania obróbki blacharskiej.
sposoby układania:
-w koronkę (na każdej łacie leżą dwa rzędy dachówek, rzędy przesunięte o pół szerokości,), spadek dachu min.30º;
-podwójnie (następny rząd przekrywa poprzedni o pół wysokości dachówki, rzędy przesunięte o pół szerokości), spadek dachu min.30º;
-pojedynczo z gontem(rzędy bez przesunięcia, pod fugami cienkie gonty z drewna, przekrycie na stajnie, stodoły), spadek dachu min.40º;
Kształty karpiówek:
zaokrąglona, segmentowa, prostokątna, prostokątna z zaokrąglonymi narożnikami, pięciokątna, wieżowa, gotycka, herbowa.
Ad holenderka (esówka):
(+)popularna przy wymianie starych pokryć dzięki możliwości zmiennej długości krycia, co eliminuje potrzebę przebijania starych łat, skracając czas i koszt remontu dachu;
Ad mnich-mniszka:
długie o korytkowym, zwężającym się kształcie, mocowane do łat za pomocą klamer i drutu.
(+) pokrycie b szczelne i samowentylujące- nie wymaga szczeliny wentylacyjnej;
(-) 1-no z najcięższych pokryć;
(-)najdroższe pokrycie ceramiczne-duże zużycie dachówek, czasochłonna robocizna, stąd zwykle stosowane tylko do renowacji dachów zabytkowych;
Ad zakładkowa:
razem z karpiówką najpopularniejsza, duża, posiada wyprofilowania tworzące zamki na górnych i bocznych krawędziach. Najpopularniejszym typem dachówki zakładkowej jest marsylka, z dwoma charakterystycznymi wyżłobieniami..
Podział 2 zwn kształt:
-płaskie( karpiówki);
-wygięte (holenderki, esówki);
-dopasowane do siebie zestawy(mnich-mniszka);
-dachówki wyposażone w zamki (wpusty i wypusty -zakładkowe)
.
Dachówki kształtowe:
- wentylacyjne- przewietrzają pokrycie od spodu, co usuwa wilgoć i zapobiega przegrzewaniu;
- z uchwytem pod stopień kominiarski;
- z uchwytem pod stopery przeciwśnieżne;
- przejściowe- do przeprowadzenie anteny v kominka wentylacyjnego
- skrajne- przy krawędziach dachu, oknach i kominach zamiast wiatrownic v obróbki blacharskiej;
- okapowe- mają płaską dolną krawędź- lepiej odprowadzają wodę do rynny;
- podgąsiorowe- mają płaską górną krawędź- szczelniejsze przekrycie gąsiorami;
- koszowe- pozwalają uniknąć cięcia dachówek v zmniejszyć jego ilość, wzdłuż krawędzi koszowych;
- pulpitowe- wykończenie górnej krawędzi dachu 1-spadowego;
- mansardowe i kątowe- do dachów o łamanej połaci (mansardowe -wypukłej, kątowe-wklęsłej);
- połówkowe i wyrównawcze (< docinania);
.
Montaż:
- nachylenie dachu- wpływa na sposób mocowania dachówek, rozstaw łat, zużycie elem., ciężar pokrycia.
może powodować problemy gdy jest za małe v za duże. producenci pokryć dachowych podają min.' nachylenia dachu dla swoich produktów.
> nachylenie= (+) łatwiej o dobrą szczelność (woda łątwo spływa), dachówki b-ej rozsunięte→ (+) < mat., (+) lżejsze pokrycie;
- koszty: najdroższe pokrycie obfitujące w naroża, o dł.' kalenicy, duże połacie z wieloma elementami uzupełniającymi , wymagające dodatkowej wentylacji.
.
Dobór dachówki do kształtu dachu:
- duże, proste połacie→ dachówki wielkowymiarowe (+)szybki montaż, lżejsze pokrycie, mało elementów uzupełniających;
- małe połacie, załamania, wyoblenia,łuki, ukośne krawędzie→ dachówki drobne (+) < docinania;
.............................................................................................................................................
Ważne parametry przy wyborze dachówki:
*kształt dachu: przesądza o konstrukcji więźby i sposobie układania elementów pokrycia. Na duże połacie warto kłaść duże elementy(szybki montaż, lżejsze pokrycie, nie potrzeba wielu elementów uzupełniających). Na małe połacie, posiadające wiele załamań lub wyoblenia, lepiej kłaść małe dachówki ( mniejsze straty materiału przez docinanie, lepsza estetyka).
*nachylenie dachu: wpływa na sposób mocowania dachówek, rozstaw łat, zużycie elementów, ciężar metra kw.
-dach o dużym nachyleniu:
(+)mniejszą wagę przykłada się do szczelności, woda szybko spływa;
(+)mniejsze zużycie materiału, dachówki rozsunięte, skąd większy rozstaw łat, lżejsze pokrycie;
-dach o małym nachyleniu:
(-)narażony na wciskanie wody przez wiatr pod pokrycie, stąd gęstsze ułożenie elementów i większy ciężar dachu;
Pokrycie dachówką układane na sucho bez uszczelnień jest traktowane jako pokrycie otwarte. Para wodna może przez nie swobodnie przenikać, natomiast pozostaje szczelne dla opadów atmosferycznych, jeśli zastosowano odpowiednie nachylenie połaci, a dachówki zostały odpowiednio ułożone.
Silny wiatr, zadymka śnieżna, zbyt małe nachylenie dachu, wymuszają dodatkowe uszczelnienie, tj.:
* klamrowanie-4.2/9 (zabezpiecza przed podrywaniem przez wiatr i ześlizgiwaniem),
* łączenie zaprawą lub pianka od wewnątrz -4.2/10 (głównie przy esówce),
* podkładki bitumiczne-4.2/11( zwłaszcza w okolicach górskich, dobrze uszczelniają połączenia poprzeczne, w lecie sklejają się z dachówką),
* dodatkowe pokrycie na krokwiach-4.2/12(układana równolegle do krawędzi okapu, z zakładką 10cm, stosujemy tu kontrłaty dla lepszego wietrzenia),
* dodatkowe pokrycie na deskowaniu-4.2/13 (pojedyncza warstwa papy bitumicznej, przybijanej do deskowania, min. 8cm zakładu),
* pełne krycie pod dachówką -4.2/14(2-ie warstwy papy, 1-sza przybijana do sztywnego podłoża, 2-ga klejona do podkładu),
* systemy izolacji termicznej, spełniające funkcję dodatkowego lub pełnego pokrycia dachu;
.............................................................................................................................................
Podział zwn mat. dachówki:
- dachówka ceramiczna;
- dachówkacementowa;
- dachówka bitumiczna;
- blachodachówka;
.
Ad dachówka ceramiczna:
(+) dobrze tłumią hałasy;
(+) nienasiąkliwe, niepalne;
(+) niewielkie wymiary pozwalają kryć również dachy o wyszukanej formie;
(+) dachówki ceramiczne są obwodowo- zakładkowe, zamki umożliwiają różnicowanie ↔ i ↑;
(-) ciężkie (waga ok. 75kg/1m²) → > przekroje krokwi, droższa konstrukcja;
(-) na pn.' połaciach, miejscach zacienionych oraz w niewłaściwie wentylowanym dachu, pokrywają się mikroorganizmami (mchy, porosty, glony), które trzeba usuwać wodą pod ciśnieniem lub specjalnym preparatem;
Proces wytwarzania: wytwarzane z uszlachetnionej glin, wypalane w temp. ok. 1.000 °C;
Wykończenie powierzchni:
(+)zabezpiecza przed zabrudzeniem i z< nasiąkliwość (dachówki naturalne mają szorstką pow. i otwarte pory);
-naturalne, w kolorze surowca(czerwone);
-barwione (powierzchniowo lub w masie);
-angobowane (angoba- powłoka z białej v barwionej glinki, którą powleka się wyrób przed wypaleniem, stosowana samodzielnie v jako podkład pod szkliwo;
(+)zabezpiecza przed przesiąkaniem wody na wierzch szkliwa;
(+) poprawia krzywiznę wypalanego wyrobu;
(+) uszlachetnia powierzchnię glin pośledniej jakości;(+)zwiększa odporność na zabrudzenia i wilgoć;
(+)angoby do stosowania na zimno - szybko schnące farby dyspersyjne do smarowania krawędzi przeciętych dachówek- brak ≠ kolorów;
- glazurowane (szkliwione)
(+)większa odporność na zabrudzenia i wilgoć niż w przypadku angoby;
(+)silniejszy połysk niż angoba;
- powłoka samo oczyszczająca pod wpływem działania promieni UV, działa nawet przy wystawie pn., najlepiej na dachy >20º spadku;
Podział:
-płaskie( karpiówki);
-wygięte (holenderki, esówki);
-dopasowane do siebie zestawy(mnich-mniszka);
-dachówki wyposażone w zamki (wpusty i wypusty -zakładkowe)
.
.............................................................................................................................................
Ad dachówka cementowa:
dawniej nieestetyczne, szare, obecnie barwione w masie i malowane→ łudząco podobne do ceramicznych.
Proces wytwarzania: cement (o krótkim czasie wiązania i małej zawartości wapna) + kruszywo(piasek kwarcowy) + pigment(związki tlenków żelaza lub chromu) + plastyfikatory + woda. formowane, wstępnie malowane na mokro, suszone (w temp. < 60 °C), powtórnie malowane.
Wygląd: bardziej chropawa powierzchnia i nieco większe wymiary od dachówek ceramicznych. wykończenie matowe v z połyskiem;
(+) tańsze i lżejsze od dachówek ceramicznych (waga ok. 45kg/1m², waga dachówek ceramicznych do 75kg/1m²);
(+) trwałe-objęte 30-o letnią gwarancją, żywotność 70-100 lat, z upływem czasu ulegają dalszemu utwardzeniu, średnio o 90% wytrzymalsze niż wymaga tego NORMA PN-EN 490;
(+) mrozoodporne i < nasiąkliwe od dachówek ceramicznych (3%, a dachówka ceramiczna 5%-8%);
(+) wysoka odporność na promienie UV, trwały kolor;
(+) duża paleta kolorów;
(+) dobra izolacyjność termiczna i akustyczna (wyciszają dźwięki zewnętrzne o ok. 7 decybeli lepiej niż dachówki ceramiczne);
(+) pokrycie szczelne, możliwość układania na dachach o małym spadku (min.22°);
(+) ekologiczne- ich wytwarzanie pochłania mniej energii (dojrzewają w temperaturze do 60°C) od dachówek ceramicznych (wypalane w temp. ok. 1.000 °C)= oszczędność 70% energii i znaczną redukcja emisji CO2. Dach o powierzchni 160m² oszczędza tyle energii, ile starczyłoby do ogrzania domku jedno- lub dwurodzinnego przez rok.
(+) dachówki cementowe są boczno- zakładkowe- zamki umożliwiają:- różnicowanie ↔,- > szczelność dachu, - <kąt nachylenia połaci (min.22°);
(-) ciężkie pokrycie (ale lżejsze od ceramicznych);
(-) w miejscu przycięcia dachówka ma inny kolor, ale możliwość rozsuwania(nawet kilka cm) zmniejsza ilość przycinanych elementów;
(-) podobnie jak dachówki ceramiczne pokrywają się mikroorganizmami (mchy, porosty, glony), które trzeba usuwać wodą pod ciśnieniem lub specjalnym preparatem.
(-) mniej wzorów niż w przypadku dachówek ceramicznych;
.
Montaż:
Dachówki cementowe są zakładowe, z zamkami na bokach i z góry.
.
Wymiary:
> od ceramicznych
- 42x33cm (10dachówek/1m²), szer. krycia ok.30cm zwn zamki;
- 41x24cm (15dachówek/1m²);
.
Podział zwn ilość warstw:
-dwuwarstwowa;
-trójwarstwowa (1-beton wysoko wytrzymałościowy, 2-beton drobnoziarnisty malowany,gładki;3-podwójna powłoka akrylowa, akrylowo-silikatowa lub akrylwo-polimerowa);
.
Zastosowanie:
dachy o spadku 22–60°(w przypadku < spadków wymagają zmniejszenia rozstawu łat i dodatkowego uszczelnienie folią oraz papą);
.
.............................................................................................................................................
Ad blachodachówka:→ patrz 'blacha'