Strzecha:
Materiał: trzcina jednoroczna (lub słoma żyta), ścinana późną jesienią, po pierwszych przymrozkach, zaimpregnowana przeciwwilgociowo, o wilgotności <15%.
Kolor trzciny z czasem przechodzi ze słomkowego w szarobrązowy.
.
(+)dobrze tłumi hałasy i izoluje termicznie (gr. pokrycia ok. 30cm);
(+)szczelne;
(+)odpowiednio wysunięty okap nie wymaga orynnowania;
(-)łatwopalne, więc wymaga impregnacji i montażu piorunochrona;
(-)wilgoć, zacienienie i brak przewiewu ujemnie wpływają na jej trwałość;
.
Montaż: zaimpregnowana trzcina układana przed opadami śniegu (powoduje gnicie).
gr. pokrycia 30-40cm- im < kąt nachylenia, tym grubsze pokrycie;
.
Pielęgnacja, konserwacja:
- impregnacja preparatem ogniochronnym co ok. 3 lata;
- systematyczne usuwanie mechu, liści, gałęzi, by zapobiec butwieniu pokrycia;
.
Zastosowanie:
dachy dwu- i czterospadowe, naczółkowe i półszczytowe o spadku ok. 40° i szer. do 8m (przy dużych dachach pokrycie z trzciny może zdominować bryłę).
........................................................................................................................................
Gonty drewniane:
Materiał: deszczułki sosnowe, świerkowe, jodłowe, dębowe, modrzewiowe, osikowe lub cedru kanadyjskiego. Za najlepsze uważane są gonty modrzewiowe i osikowe, za gorsze jodłowe, świerkowe i sosnowe. Wykonywane z drewna dobrej jakości, z minimalną ilością sęków. Gonty mogą być cięte lub łupane (lepsze, nie pękają i nie gubią sęków, < nasiąkliwość, )– zgodnie z naturalnym przebiegiem włókien drewna.
.
(+) trwały przy dobrym wykonaniu i starannej konserwacji (10-15 lat, trwałość może być dodatkowo zwiększona prawie dwukrotnie przez odpowiednią impregnację);
(+) ciepły;
(+) lekki- ciężar 30–50 kg/m²;
(+) estetyczny;
.
Podział:
- cięte maszynowo:
(+) gładka powierzchnia, mniej brudząca się;
- łupane ręcznie: z drewna najwyższej jakości, zachowana naturalna struktura drewna, trwalsze, nie pękają, nie wypadają im sęki, < nasiąkają wilgocią, lepszy spływ wody;
.
Wymiary:
klin dł. 30-80cm, szer. 6-12cm, gr. 4-15mm, często wyposażony w pióra i wpusty.
(!) gonty dł.>60cm mogą być < trwałe- kurczą się i pękają.
.
Montaż:
przed kryciem dachu, suche gonty należy silnie zmoczyć lub zanurzyć w wodzie na parę godzin, by zabezpieczyć je przed pękaniem, odrywaniem od łat i paczeniem się dachu wskutek zwiększania objętości gontów przy pierwszych deszczach.
2 sposoby krycia:
- pojedyncze- nie daje szczelnego pokrycia, stosowane dawniej w kryciu tymczasowych budynków gospodarczych,
rozstaw łat taki, by jedna warstwa gontów zachodziła na drugą 10-15cm;
- podwójne- szczelne,
Gonty przybija się do łat gwoździami ocynkowanymi. Kalenicę i kosze zabezpiecza się obróbką blacharską.
Zastosowanie:
w budownictwie regionalnym (np. rejonach podgórskich), można układać na każdym dachu, także o skomplikowanym kształcie.
dachy o nachyleniu > 14°- 38° kryjemy trzema warstwami gontów;
dachy o nachyleniu > 38° kryjemy dwoma warstwami gontów;
........................................................................................................................................
Wióry osikowe:
Materiał: deseczki z drewna osikowego (miękkie, ma mało sęków, w odpowiednich warunkach schnięcia staje się trwałe i długowieczne), strugane z mokrego, pozbawionego kory drewna, wzdłuż włókien, by nie pękały i nie kruszyły się podczas układania. Drewno osikowe przybiera srebrzystoszarą barwę, z czasem coraz ciemniejszą (dopuszczalne także drewno świerkowe i sosnowe, ale jest < trwałe).
Wymiary:
dł. 30-60cm, szer.8-10cm, gr.0,5 cm.
Zalety / wady:
(+) lekkie→ tańsza, < masywna więźba, waga pokrycia osikowego po wyschnięciu < 18kg/m²;
(+) można układać na prawie dowolnej formie dachu;
(+) trwałe-ok. 40 lat;
(+) drewno osikowe wolno wchłania wodę, sposób krycia zapewnia szczelność przy jednoczesnej paroprzepuszczalności, specyficzny zapach osiki odstrasza szkodniki;
(-) krycie pracochłonne, wymaga wykwalifikowanej ekipy (350 gwoździ/1m² - tzw. wióraków, dach o pow. 200m² układa się ok. 2 tyg., zależnie od skomplikowania połaci);
(-) w przypadku uszkodzenia elementu, trudna naprawa- konieczność usunięciem sporej części pokrycia otaczającego uszkodzone miejsce;
(-) wymagają pielęgnacji (usuwanie z dachu liści) i konserwacji;
Zastosowanie:
dachy o dużej powierzchni i skomplikowanej budowie- rozrzeźbione, wyoblone, o nachyleniu >25° (optymalnie 30-45°);
Pielęgnacja i konserwacja:
- pocięte wióry impregnuje się roztworem solnym o dużym stężeniu, co zabezpiecza przed szkodnikami i zwiększa odporność ogniową drewna;
- po roku impregnacja preparatem ogniochronnym (metodą natryskową);
- po dwóch latach impregnacja preparatem chroniącym przed grzybami i owadami (niestety deszcz częściowo wypłukuje impregnat);
- ważne jest regularne usuwanie z dachu liści, które zatrzymują wilgoć i sprzyjają rozwojowi szkodników;
Montaż:
pokrycie układane warstwami, na tzw. zakładkę, układane od okapu, na mokro, przybijane gwoździami, łącznej grubości 5–10cm. komin, kosze- dodatkowa w-wa izolacji przeciwwodnej, wokół komina szczelny kołnierz z blachy powlekanej;
Możliwe podłoża:
1. na pełne deskowanie pokryte papą - najlepszy wariant, na papę przybijane kontrłaty 2,5cmx5cm i łaty 4cmx5cm;
2. na deski zaimpregnowane przeciwgrzybiczo;
3. na więźbę dachową- łaty i kątrłaty + membranę;